Frostita Archo por salvar animal-DNA

da Julianna Kettlewell

Tisu-banko quo konservos genetikala materio de mili de endanjera animali establisesis en Britania.

La tale-nomizita Frostita Archo prezervos la "vivo-kodexi" di animali mem pos l'extingeso dil speco.

Ico permisos futura generacioni di ciencisti komprenar de-longe perdita kreuri, e povos anke helpar pri la konservo-programi morgala.

La projeto sustenesas dal Muzeo di Naturala Historio, la Zoologiala Societo di London, e Nottingham-Universitato.

Ciencisti kredas ke animali forsan desaparas de nia planeto tre rapide. Ula ciencisti mem referas ica diminuto di *biodiverseso kom la "sisesma amas-extingo" dil Tero.

Dum la nexta 30 yari, forsan quarimo de omna savata mamiferi e dekimo de omna ucel-speci mortos - kom rezulto di rapida klimat- chanjo e habiteyo-perdo.

Multa min karismoza insekti, vermi ed aranei es ye la solio di extingeso.

"Multa homi ne komprenas la nuna minaco a biodiverseso quan ni afrontas hodie", dicis Sir Crispin Tickell di Oxford-Universitato.

"Extingi hodie probable egalesas la lasta kin amas-extingi."

"10.000 animal-speci es nun endanjera e ni es tote necerta pri lia importo en la vivo-reto."

"Kande speco mortas, ol lasas truo en l'ekosistemo* e, forsan, vundo en nia koncienco. Ma esas ulo plusa. La lasta animalo di mortanta speco privacas ni de tomo de informo."

"Kande la lasta animalo di speco mortas, on perdas omna adapti akumulita dum milioni de yari di evoluciono", dicis Georgina Mace dil Muzeo di Naturala Historio.

"Esus nekredeble neglijanta se ni permisus ica adapti perdesar."

La Frostita Archo esperas konservar kopio di multa speci ante lia extingeso. Lia genetikala kodexi konservesos en frostita *datumbazo, konsultebla future por konstruktar savo e - forsan - konserv-inicii.

Praktikale, ico postulos la laboroza tasko di extraktar tisu-specimeni de endanjera animali.

Pri grand animali ca procedo povus postular prenar peceto de pelo dum ke l'animalo es kalmigita por etiketizo; pri mikra animali quale insekti, ol povus postular prenar la tota kreuro.

La tisu-specimeni lore transportesos a laboratorio dil Frostita Archo (esos plura cirkum la mondo) e konservesos ye extreme basa temperaturi.

Espereble, la DNA povus transvivar dum deki de mili yari - o mem plu longe.

"DNA povas transvivar dum 100.000 yari kande prezervita en naturo", dicis Brian Clark di Nottingham-Universitato. "Ma en ideala konservo-kondicioni ni forsan povos prezervar la specimeni plu longe."

L'unesma grave endanjera animali qui eniros la Frostita Archo inkluzos la flava hipokampo, kornoza onixo e Partual-heliki, ye kusto di 300 euri po speco.

La projeto esperas konservor mili de speci, omno de mamiferi ed uceli ad insekti e repteri. Prioreso donesos ad animali qui riskas extingesar dum la nexta kin yari.

E l'organizeri remarkigas ke ne nur l'atraktiva e furoza animali salvesos.

"Le humida e slimoza es tam importanta - se ne plu importanta - kam le varma e furoza", dicis Sir Crispin.

Nuntempe la precipua skopo di ca genetikala "inform-banko" es certigar ke ni konservos registro di pasinta genomi*. Futura generacioni decidos pri quale ol uzesos.

"Ica projeto es necesa instrumento quo future permisos ni studiar DNA-serii di extingita animali", dicis Bill Holt dil Zoologiala Societo di London.

"Ol donos a ni valoroza kompreno pri evoluciono e genetikala relati."

Tamen, ol forsan ne esos tote akademiala. La Frostita Archo povos valorar anke por futura konservo, l'organizeri sugestas.

Ultre kruda DNA, li esperas ke celuli e spermo anke konservesos. E per celuli, on povos *klonar.

Esas posibla ke la Frostita Archo permisos futura ciencisti rivivigar extingita speci.

Anne McLaren dil Muzeo di Naturala Historio dicis: "Ni generale ne favoras klonado - ma rara-kaze on povus uzar frostita celuli por ta skopo."

Nulu savas ube la Frostita Archo finos, ma dum ke ol segliras kun sua precoza arkivo aden la futuro, la posiblesi semblas ecitanta.

"Me kredas ke Noah esus fiera pri ca projeto", dicis Sir Crispin. "Nia projeto esos mem plu bona kam lua."

da Julianna Kettlewell, segun BBC News Online
http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/3928411.stm


Back to the International Language Ido

James Chandler 10-Aug-04